शनिवार, २३ सप्टेंबर, २०१७

हिंदू कोण – ३५

मागील भागातून पुढे
. हिंदूंतील पुनर्जन्माच्या विचाराची माहिती –
५२. पाप-पुण्याच्या विचारांशी ही पुनर्जन्माची संकल्पना निगडीत आहे. भगवद्गीतेत चौथ्या अध्यायात, श्री कृष्णानी पुनर्जन्माचा उल्लेख केला आहे.
श्री भगवान उवाच
बहुनि मे व्यतीतानि जन्मानि तव चार्जुन
तान्यहं वेद सर्वाणि त्वं वेत्थ परंतप ।। ।।
अरे शत्रुतापना अर्जुना, माझे आणि तुझे पुष्कळ जन्म होऊन गेले आहेत. ते सर्व मी जाणतो, जरी तू जाणत नाहीस.
पुनर्जन्मा मागील कारण असे सांगतात किं, माणसाचा जन्म त्याच्यातील आत्म्याच्या उद्धारासाठी असतो. जोवर आत्म्याचा उद्धार होऊन तो स्वयंभू (परमेश्र्वर) मध्ये विलीन होत नाही तोवर तो पुन्हा पुनः जन्म घेतच रहातो. ह्या विवरणाचा अर्थ असा होतो किं, माणसाचा जन्म उपभोग घेण्यासाठी नसून स्वतः मधील परमेश्र्वराला ओळखण्यासाठी होत असतो. उपभोग शरीराचे असतात व ते जीवांने शरीरधर्मानुसार भोगावयाचे असतात. शरीरातील आत्म्याने त्यात भाग घ्यावयाचा नसतो. परंतु, अज्ञानामुळे तसें होत नाही व शरीरातील आत्मा त्या भोगांत अडकत जातो व त्याचे अज्ञान वाढत रहाते. अशा परिस्थितीत जेव्हा शरीर निसर्गनियमानुसार जास्त जगण्यास योग्य रहात नाही तेव्हां तो आत्मा ते शरीर सोडून देतो व यथावकाश नवीन जन्म घेऊन दुसरा देह मिळवतो, अशारितीने एका जन्मा नंतर दुसरा, त्या नंतर तिसरा अशा क्रमांने तो अज्ञानी आत्मा पुन्हा पुनः जन्म घेत रहातो. गीतेच्या शब्दांत सांगावयाचे,
वासांसि जीर्णानि यथा विहाय नवानि गृह्णाति नरोऽपराणि
तथा शरीराणि विहाय जीर्णाऽन्यन्यानि संयति नवानि देही ।। २२ ।।
ज्याप्रमाणे एकादा मनुष्य जुनी वस्त्रे टाकून देऊन नवी वस्त्रे परीधान करतो, त्याप्रमाणे देही, म्हणजे आत्मा, जुना देह टाकून नवीन देहाशी संगम पावतो.
हे असें, जोवर तो आत्मा उद्धरला जात नाही तोवर होत रहाते. हेंच माणसाच्या पुनर्जन्माचे कारण असते असें समजले जाते. हिंदूंमध्ये पुनर्जन्माचे कारण हेंच समजले जाते. इतर धर्मांत आत्म्याचे अस्तित्व मानले जात नाही त्यामुळे, शरीरात तो असतो व त्याच्या उद्धारासाठी हें सर्वकांहीं होत आहे असें समजले जात नाही. हिंदूंत देह, जीव, आत्मा व लिंगदेह असें चार घटक माणसाचे असतात असे समजले जाते तसें इतर धर्मात मानत नाहीत, त्यांत फक्त शरीर, जीव असें दोनच घटक आहेत असें मानतात. बर्याच ठिकाणी जीव व आत्मा ह्यांत गल्लत होत असलेली दिसते. एकंदर सर्वच तर्क विसंगत असते. हे धर्म निसर्गाला ईश्र्वर मानत नाहीत, त्यांचा देव काल्पनिक असतो व त्याप्रमाणे त्या अनुषंगाने इतर तर्कसुद्धा तसेंच तर्कविसंगत अथवा काल्पनिक असतात. जगाच्या अंती न्याय परमेश्र्वर देतो, वगैरे काल्पनिक गोष्टींची त्यात भर असते. त्या सर्व धर्मांत माणसाला एकच जन्म असतो असेंच समजले जाते. हिंदूंत मात्र सर्व विचार निसर्गातील ईश्र्वराला मध्य मानून त्यानुसार असतात व म्हणून तर्कसुसंगत ठरतात. हिंदू विचारानुसार देहाचा, जीव हा एक अविभाज्य हिस्सा असतो व जसें देह मरतो तसें त्या बरोबर त्यातील जीवसुद्धा नष्ट होतो असें समजले जाते. हिंदूंमधील बुद्धधर्मात बुद्धाच्या अनेक जातक कथा प्रचलित आहेत त्यातून बुद्धाने कसा त्याचा आत्मा विकसित केला त्याची माहिती मिळते. फलज्योतिष शास्त्राप्रमाणे गेल्या जन्मांतील कर्मानुसार ह्या जन्मात कोणते भोग आपल्याला भोगावे लागतात ते दिलेले असते त्यालाच आपण नशीब समजतो. त्यात प्रत्येक जन्माला जातक असें म्हणतात म्हणून बुद्धाच्या पुनर्जन्माच्या कथांना जातक कथा असें म्हणतात. हस्तसामुद्रिक प्रमाणे आपण आपले प्राक्तन आपल्या हातात घेऊन आलेलो असतो.
क्रमशः पुढे चालू –
मनुस्मृती आठवा भाग पुढे चालू ९२ -१००
यम जो विवस्वताचा मुलगा आहे, जो तुमच्चा हृदयात बसलेला आहे, त्याच्याशी तुमची मती जुळत नाही म्हणूनच तुम्हाला गंगेच्या स्नानाची गरज भासते व कुरुक्षेत्री यात्रा करावी लागते. ९२
खोटी साक्ष देणारा माणूस नागडा होऊन भुके कंगाल असा होऊन तुटक्या खापराच्या मदतीने स्वताच्या दुष्मनाकडे अन्नासाठी भीक मागेल. ९३
न्यायालयात जरी एका प्रश्र्नाला खोटे उत्तर दिले तर असा पापी माणूस आंधळा होऊन सरळ थेट नरकात कोसळतो. ९४
न्यायालयात साक्षीदार असत्य विधान करील व आग्रहपूर्वक खोटी साक्ष देईल, तो एका हाडा सकच मांसे खाणार्या आंधळ्या सारखा होईल. ९५
सद्बुद्धीने जो खरी साक्ष देईल तो देवांच्या परिचयात श्रेष्ठ ठरेल. ९६
अनेक खटल्यात खोटी साक्ष देणार्याचे त्यामुळे किती आप्तजन नष्ट झाले त्याची गणती नाही. ९७
गाईच्या चोरीबद्दल खोटी साक्ष देणार्याला त्यामुळे पांच गाई मारल्याचे पाप लागते. नातेवाईकांबद्दची खोटी साक्ष देणार्यास दहा खून केल्या सारखे पाप लागते. घोड्या बद्दल दिल्यास शंभर खून केल्याचे पाप लागते. माणसाबद्दल खोटी साक्ष दिल्यास हजार खूनाचे पातक लागते. ९८
सोन्याच्या व्यवहारात खोटे बोलल्यास लहान मुलाची हत्त्या केल्याचे पातक लागते. जमिनीबाबत खोटे बोलल्यास त्याचा सर्वनाश होते. म्हणून खोटी साक्ष देण्या आधी ह्या सर्व परिणामांचा पिचार करावा. ९९
जे जमिनीबाबतचे तेंच पाण्याबाबत, बाईबाबत, मोत्याची चोरी, हिरेमाणकांची चोरी, परिणाम असतात ते लक्षात ठेवावे. असें खटला प्रारंभ होण्या आधी न्यायाधीश सर्व साक्षीदारांना ताकीद देईल. १००

पुढे क्रमशः चालू -
मनुस्मृती आठवा भाग पुढे चालू
पुढील पोस्ट पासून मनुस्मृतीचा अभ्यास इतर गप्पा अशाच चालू रहातील.
माझा संपर्क ईमेलashokkothare@gmail.com

आपली मते मला ह्या ईमेलवर पाठवून हा ब्लॉग अधिक चांगला करण्यास मदत करावी

सोमवार, ११ सप्टेंबर, २०१७

हिंदू कोण – ३४

. चार वर्णांची माहिती - पुढे चालू

५१. स्त्री हा समाजातील अर्धा भाग ह्या वर्ण व्यवस्थेत सुरुवातीपासून दुर्लक्षिला गेला आहे. वैदिक काळात स्त्रीस विशेष स्थान होते असे सांगतात पण ब्राह्मण काळात तिची परवड झालेली आपण पहात आहोत. चार वर्ण, पुरुष प्रधान समाज व्यवस्थेचे द्योतक आहे अर्थात् त्यात स्त्रीकडे दुर्लक्ष होणे अपेक्षित आहे. वस्तुतः स्त्री ह्यात कोठेही बसत नाही म्हणून तिला मनुस्मृतीत शुद्राचा दर्जा देऊन तिचा घोर अपमान केलेला आहे. विज्ञान युगात हिंदू विचारात सुधारणा करून स्त्रीचा वेगळा वर्ण समाजाने मान्य केला पाहिजे. मी त्याला मातृवर्ण असें नांव दिले आहे. जर असा बदल हिंदूधर्माच्या व्यवस्थेत केला गेला तर आणि तरच स्त्रीयांवरील अन्याय दूर होईल, केवळ कायदे करून हे साध्य होईल असे वाटत नाही, असो. फलज्योतिष्यात, जातक स्त्री असली तरी अबकहडा चक्रात तिचा वर्ण दिलेला असतो. निदान तोच स्वीकारून त्या प्रमाणे तिचा वर्ण ठरवला गेला पाहिजे मग तिची जात कांहीही असो, असे ठरवले तरी स्त्रीवरील अन्याय कमी होईल. त्यासाठी जन्मणार्या प्रत्येक बालकाची जन्मपत्रिका तयार करण्याची कायदेशीर तरतुद प्रसुती गृहात असावी तसा, नियम करावा लागेल. त्यातून वैदिक काळातील गुणकर्मविभागशः वर्ण व्यवस्था पुनः प्रचारात आणता येईल.
क्रमशा पुढे चालू -
मनुस्मृती आठवा भाग पुढे चालू ८१ -९१
जे साक्षीदार खरी साक्ष देतील ते येथे ह्या जगात व मेल्यानंतर अत्यानंदाचा अनुभव घेतील आणि त्यांचा सन्मान ब्राह्मण करतील. ८१
जे साक्षीदार खोटी साक्ष देतील ते येथे ह्या जगात व मेल्यानंतर तडफडत रहातील म्हणून हे होऊ नये ह्यासाठी खरीच साक्ष देतील. ८२
सत्य वचनामुळे साक्षीदाराची शुद्धी होईल, त्याचे पुण्यबळ वाढेल, हे सर्व वर्णाच्या लोकांबाबत सारखेच योग्य असते. ८३
न्यायाधीश पुढे साक्षीदाराला आवाहन करील, आत्म्याचा साक्षीदार आत्मा असतो, स्वताच्या आत्म्याची प्रतारणा करू नका ज्यामुळे तुमच्या आत्म्यास दुःख होईल. तुमचा आत्मा तुमच्या बर्या वाईट कृत्यांचा साक्षीदार असतो हे लक्षात ठेवून काय ते करे सांगा. ८४
दुर्जन असें समजतात कीं, त्यांना कोणीही पहात नाही. परंतु, देव सर्वकांहीं पहात असतो तेसुद्धा तुमच्या आत्म्याच्या द्वारा. ८५
हे आकाश, ही पृथ्वी, हे पाणी, सर्व पुरुष त्यांच्या हृदयात, हा चंद्र, हा सूर्य, अग्नी, यमदेव, वारा, रात्र, संधीप्रकाश आणि न्यायदेवता असें सर्व मर्त्य लोकांच्या प्रवृत्ती चांगल्या ओळखतात. ८६
असें बोलून झाल्यावर न्यायाधीश स्वताचे शुद्धीकरण करून दुपारच्या प्रहरी द्विज साक्षीदार जे सुद्धा शुद्ध झाले आहेत, उत्तरेकडे अथवा पूर्वेकडे तोंड करून देवदेवतांच्या साक्षीने साक्षीच्या कामास सुरुवात होईल. ८७
पहिली साक्ष ब्राह्मणाची होईल, न्यायाधीश विचारेल बोला, जर क्षत्रिय साक्षीदार असेल तर बोलेल, खरे बोल, वैश्य साक्षीदार तर तो त्याला दटावण्याच्या अविर्भावात आज्ञाकरण्याच्या शब्दात विचारेल, तुझ्या धन्याची व मालमत्तेची शपथ घेऊन सांग, जर शुद्र असेल तर धमकीच्या शब्दात आज्ञा करील, खरे सांगून टाक नाहीतर तुझा नाश होईल. ८८
न्यायाधीश शुद्राला ताकीद देईल, ब्राह्मणाची हत्त्या केल्यास ऋषीमुनीनी जे शिक्षेचे स्थान निश्र्चित केले आहे. स्त्री किंवा मुलं ह्यांची हत्त्या केल्यास, विश्र्वासघात केल्यास, निमकहराम माणसांस जी शिक्षा होते ती तुला होईल, जर तू खोटे बोललास तर. ८९
चांगल्या लोकांस चांगले काम केल्यास जी फळं मिळतात ती तुम्हाला मिळतील व खोटे बोललात तर मात्र कुत्र्याच्या मोलांने तुमची अवस्था होईल. ९०
तुम्हाला असें वाटत असेल कीं, तुम्ही एकटे अहात तर तो तुमचा गैरसमज आहे कारण, एक गोष्ट लक्षात असूं द्या कीं, तुमच्या सगळ्या चांगल्या वाईट कामांचा साक्षीदार तुमच्या हृदयात बसलेला आहे. ९१

पुढे क्रमशः चालू -

मनुस्मृती आठवा भाग पुढे चालू
पुढील पोस्ट पासून मनुस्मृतीचा अभ्यास इतर गप्पा अशाच चालू रहातील.
माझा संपर्क ईमेलashokkothare@gmail.com

आपली मते मला ह्या ईमेलवर पाठवून हा ब्लॉग अधिक चांगला करण्यास मदत करावी